Wonen en zorg: transitie AWBZ en de gevolgen voor de lokale corporatie. Wie voelt zich verantwoordelijk voor de kwestbare huurder?
Meer kwetsbaren in de wijk
Gastspreker Roeland Kreeft van Companen (Arnhem) schetst een beeld van de toekomst van wonen en zorg. Er komen door de maatregelen genomen door de overheid meer kwetsbare mensen in de wijk wonen, met name mensen met een lichte verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek, kwetsbare ouderen en zelfstandig wonende ouderen met een zorgvraag. Dit betekent dat er meer behoefte is aan begeleiding en ondersteuning aan huis, met medische zorg aan huis, meer varianten op verzorgd wonen. Daarnaast vraagt het ook iets van de bewoners in de wijk: meer acceptatie en zorg voor elkaar. Er is kans op overlast en/of vervuiling van bewoners.
Corporaties zullen hiermee geconfronteerd worden. Goede samenwerking met zorgorganisaties is essentieel. Als zorg en welzijn niet goed geregeld is, hebben corporaties daar last van. Het is belangrijk dat professionals weten waar de kwetsbare groepen zich bevinden. Een schone taak voor gemeenten en zorg- en welzijnsorganisaties, corporaties. Het betaalbaarheidsvraagstuk speelt ook een belangrijke rol. Kunnen mensen het zelfstandig wonen betalen. Er zal behoefte komen aan betaalbare huurwoningen. Vanuit sommige leden wordt aangegeven dat er wel geschikte woningen zijn maar dat mensen daar niet altijd willen wonen. Zij willen er vaak wel woningen als er voldoende zorg- en welzijnsvoorzieningen in de buurt zijn. Dat is essentieel.
Rentree, Deventer, sloot WMO convenant met de Gemeente
Gastspreker Sabine Vijge van Rentree licht in een korte en glasheldere presentatie toe hoe Rentree het heft in eigen handen heeft genomen bij het opstellen van een convenant met de Gemeente Deventer. Een convenant dat beide partijen tijd, geld en moeite in de organisatie bespaart, maar waarbij de inzet op kwaliteit ongewijzigd is. De zeer pragmatische inzet van Rentree hierbij was om samen met de Gemeente vooral oog te houden op het voor de lange termijn geschikt maken en houden van woningen.
Corporatie als verbinder
Bij de groepsdiscussies aan vijf tafels in de middag komt naar voren dat corporaties vinden dat zij een signalerende functie hebben. Naast het huisvesten van huurders en het op orde hebben van de woningvoorraad. Sommige leden participeren in een zorgnetwerk of wijkteam en vinden dat erg belangrijk. De rol van de gemeente is divers. In de ene gemeente is de gemeente pro-actief en is deze bezig met visievorming en het bijeenbrengen van partijen. Bij andere gemeenten overheerst nog een afwachtende houding. Corporatie St. Antonius van Padua heeft zelf de regie genomen en partijen bijeen geroepen om te kijken wat er lokaal nodig is op het terrein van wonen, zorg en welzijn.
Toch concluderen de leden dat je niet zonder de gemeente kunt. ‘Je hebt elkaar nodig.’ De leden vinden de volgende vraag belangrijk: hebben wij het aanbod dat aansluit op de vraag? Die vraag moet je als corporatie beantwoorden in samenspraak met lokale partijen. ‘We doen veel meer dan we zelf denken’, concludeert een lid. Uit de discussie komt naar voren dat je als corporatie afhankelijk bent van wonen en zorg maar je wilt het als corporatie niet zelf gaan organiseren. Maar je gaat wel problemen aanpakken zoals vervuiling of vereenzaming. Het is zaak in beeld te hebben wie wat doet en verwachtingen helder te krijgen. Een corporatie kan hierbij verbindend werken. ‘Waar wonen de vraag is, ben ik de partner’, aldus een lid (Beter Wonen). ‘Maar zonder zorg en welzijn doen we het niet’, vult een ander aan (IJsseldal Wonen).
De presentatie van Roeland Kreeft vindt u onderaan deze pagina.
Het gesprek in de middag werd gevoerd met behulp van de volgende vragen:
Uitwisseling van ervaringen
- Hoe bereid(en) de gemeente(n) in uw werkgebied zich voor op de nieuwe taakverdeling in de zorg? Bent u als corporatie bij dit proces betrokken?
- Huisvest u bijzondere doelgroepen? Welke afspraken zijn er gemaakt met zorgpartijen? Hebben de veranderingen in beleid gevolgen voor deze afspraken?
- Heeft uw woningcorporatie zorgvastgoed in bezit? Wat zijn de gevolgen van de veranderingen voor dit bezit? Hoe gaat u daarmee om?
- Tegen welke knelpunten/problemen verwacht u de komende jaren als corporatie aan te zullen lopen als het gaat om de huisvesting van kwetsbare inwoners?
Rol woningcorporatie
- Welke rol kunt u als woningcorporatie spelen in wonen met zorg voor kwetsbare inwoners?
- Hoe zouden ‘strategische netwerkdoelen’ voor wonen met zorg eruit zien?
- Zou u deze strategische doelen opnemen in uw ondernemingsplan? Waarom (niet)?
De middag werd afgesloten door de deelnemers met het opstellen van een pitch per discussietafel:
- Wat wilt u de gemeente vragen als het gaat om de organisatie van (wonen en) zorg?
- Wat kunt u de gemeente aanbieden?
- Schrijf een ‘pitch’: een statement in maximaal drie zinnen waarin u aan lokale partners uw vraagt en uw bijdrage neerlegt.
Roeland Kreeft over de opgeleverde pitches: “Woningcorporaties twijfelen op dit moment vaak over hun bijdrage aan de samenwerking met gemeenten en zorgpartijen. Het is goed te zien dat als het erop aankomt zij maatschappelijke opgaven toch oppakken. Dat zit in het DNA van de sector. Het zou jammer zijn als dat verdween.”