De woningmarkt zit in het slop. D66-minister Ollongren van BZK ziet dat ook en wil ‘m lostrekken, maar haar maatregelen doen dat niet en zijn een sigaar uit eigen doos. 40% van de huur gaat straks op aan heffingen en belastingen. Houd scherp dat huurders dit betalen!
Als platform voor Middelgrote en Kleine Woningcorporaties (MKW) plaatsen we dan ook kritische kanttekeningen bij de woningmarktplannen die het Kabinet op Prinsjesdag presenteerde. Want in het buitenland roemt men onze sociale huursector, maar in ons land breekt dit kabinet ‘m af.

  • 1 miljard in 10 jaar voor sociale huursector. Klinkt goed, maar in de grafiek zie je hoe de woningcorporaties ondertussen steeds meer extra heffingen betalen, en hoe de ‘Rijksbijdrage’ die terugkomt zich daartoe verhoudt. Een druppel op een gloeiende plaat.
  • 1 miljard voor gemeenten en marktpartijen in 10 schaarste-gebieden, als bijdrage aan woningbouw plus infrastructuur en leefomgeving. De gebieden buiten de grote steden en de Randstand profiteren daar echter niet van. Integendeel: zij dragen bij aan de betaling van dit miljard.
  • Flexwoningen krijgen vrijstelling van de Verhuurderheffing, maar die mag je maar maximaal 15 jaar exploiteren. Dus om überhaupt uit de kosten te komen, moet de huurprijs heel hoog zijn of de stichtingskosten heel laag. Beide zijn in het huidige marktgewricht volstrekt irreëel.

Inkomensgrens dupeert senioren, gescheiden mensen en starters

In de voorstellen verlaagt het Kabinet de inkomensgrenzen. Voor meerpersoonshuishoudens gaat de grens van € 42.436 naar € 42.000, voor eenpersoonshuishoudens van € 38.035 naar € 35.000.
Met name door verlaging van die grens voor alleenstaanden krimpt de groep die aanspraak kan maken op een sociale huurwoning met zo’n 200.000; dat zijn vooral starters, senioren en gescheiden mensen. Koop en commerciële huur zijn voor hen veelal niet betaalbaar. Het is meer dan schrijnend dat deze groep zó klem wordt gezet.

Forse toename bureaucratie door voorstellen kabinet

De bureaucratie die deze voorstellen begeleidt, is enorm: expertteams, uitvoeringsorganisaties voor subsidieregelingen, woondeals, instrumentarium voor gebiedsontwikkeling, wettelijke stelsels van certificering voor werkzaamheden aan gasbrandingsinstallaties (we gaan toch van het gas af?), programma Een, programma Langer Thuis, Experimentenprogramma, Schakelteams, VLOT, etc. etc.
Stop hiermee! Dat scheelt veel belastinggeld dat we echt beter kunnen besteden aan zaken als wonen, onderwijs, politie en justitie.

Steeds méér mensen aangewezen op sociale huurwoning

De groei in de woningmarkt komt voor een groot deel door mensen die niet meer terecht kunnen in verzorgingshuizen,  psychiatrische klinieken of opvanghuizen, door arbeidsmigranten en door vluchtelingen. Zij zijn vrijwel allemaal aangewezen op sociale huurwoningen, vanwege hun lage inkomens. Ondertussen is het bouwen van een woning gemiddeld € 40.000 duurder dan twee jaar geleden door bouwkostenstijging en aardgasloos bouwen. Als je dit koppelt aan de verplichting voor corporaties om de huren laag te houden (passend toewijzen), schuurt de oproep van de minister aan corporaties om ‘spoedig betaalbaar te gaan bouwen’ steeds meer.

Wat is wèl nodig om het tij te keren?

Het Rijk presenteert trots het Investeringsfonds, als motor voor economische impulsen. Maar de corporaties, samen met Urgenda, deden voorjaar 2019 al een voorstel voor investering in verduurzaming, verbouw en nieuwbouw. Een reactie hierop hebben we nog niet ontvangen.

Wij roepen de minister dan ook op om de Verhuurdersheffing per direct te schrappen en om te zetten in een even hoge individuele investeringsverplichting voor iedere corporatie en de vennootschapsbelastingplicht voor sociale huurwoningen te stoppen.

Bovendien vloeit ook dan een groot deel van dat geld weer terug naar het Rijk: BTW, loonheffing, werkgelegenheid, minder uitkeringen, en lagere maatschappelijke kosten omdat minder mensen tussen wal en schip vallen. Terwijl we in dat geval wél de noodzakelijke investeringen in de sociale huursector realiseren.